به گزارش خبرنگار مهر، محمدرحیم عیوضی عضو هیئت علمی دانشگاه بین المللی امام خمینی در دومین روز از پنجمین کنفرانس الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت مقاله خود را با عنوان «شش پرسش و پاسخ آینده پژوهانه پیرامون سند پایه الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت» ارائه داد.
محمد رحیم عیوضی گفت: نگاه آینده پژوهانه به الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت در سایه نگاه آینده اندیشانه ای است که طرحنامه کلانی را برای افق مطلوب جمهوری اسلامی و تمدن اسلامی در نظر گرفته است. سند پایه الگوی پیشرفت باید کاملا منطبق بر محیط آینده باشد تا بتواند از ناهمواری های آینده عبور کند و اثرگذار باشد. لذا آینده پژوهی دغدغه مهمی در الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت است.
این استاد دانشگاه گفت: آینده ممکنی در پیش روی جامعه اسلامی وجود دارد که قرار است الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت آن را تدوین و تشریح کند. باید آینده های محتمل را استخراج کنیم و از طریق سناریو نویسی به آن بپردازیم. بر این اساس، ۶ سئوال اساسی مطرح شده است که به اجمال توضیح داده خواهد شد.
وی ادامه داد: سوال اول این است که از منظر آینده پژوهی، سند پایه الگوی پیشرفت باید بر اساس چه الگویی تنظیم شود؟ عده ای می گویند این سند باید راهبردمحور باشد و عده ای بر روند محوری تاکید دارند. هر کدام از این دو انتظارات ما را نمی تواند برآورده کند. الگوی راهبرد محور نگاه حاکمیتی و بالا به پایین دارد و نمی تواند واقعیت ها را ببیند. الگوی روند محور نیز صرفا نگاه فرآینده دارد. بهترین نوع نگاه الگوی راهبرد-روند محور است. یعنی از یک سو نگاه حاکمیتی و اجرایی داشته باشیم و از سوی دیگر نگاه آینده نگر و از روندهای خود استفاده کنیم.
این استاد دانشگاه گفت: سوال دوم این است که از منظر آینده پژوهی ویژگی های مبانی در یک سند چیست؟ در مبانی دو نکته مورد توجه است، مبانی الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت باید در درون آموزه های دینی شکل بگیرد. از طرف دیگر باید توجه به آینده نگری داشته باشد، چون اسلام نگاه وثیقی نسبت به آینده دارد. باید توجه به زمان داشت و پیچیدگی تغییرات را در مبانی دید.
وی افزود: توجه به جامعه مهدوی از درون رویکرد مبانی استخراج می شود و آرمان شهر اسلامی بر این اساس تعریف می شود. لذا یک نوع نگاه آرمان شهری در درون مبانی اسلامی ایرانی پیشرفت باید در نظر گرفته شود.
عیوضی در ادامه بحث خود گفت: سوال سوم این است که آرمان های سند الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت باید چه ویژگی هایی داشته باشد؟ باید گفت آرمان ها باید از متن دین گرفته شده باشد. در غیر این صورت نمی توانیم افقی که مطلوب آینده پژوهی داشته باشد را ترسیم کنیم. آرمان ها باید بتوانند نسبت خود را با شرایط حال تنظیم کنند و با محیط آینده نیز ارتباط پیدا کنند.
عضو هیئت علمی دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره) گفت: سوال چهارم این است که از نظر آینده پژوهی سند الگوی پایه باید چه ویژگی هایی داشته باشد؟ مهمترین رسالت سند تصویرسازی است که ما اگر بتوانیم تصاویر قابل تحقق را طراحی کنیم، در آینده دچار غافلگیری نخواهیم شد. لذا بین سازمان ها و برنامه ها با افق پیشرفت باید همگرایی وجود داشته باشد. الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت باید جامعه را در مواجهه با چالش ها و پدیده های نوظهور آماده کند.
وی افزود: سوال پنجم این است که آینده مطلوب سند از چه جنسی باید باشد؟ ما یک نوع امتزاج مفهومی داریم که هنوز هم افق را طوری تعریف می کنیم که مفاهیم از انسجام معرفتی برخوردار نیست. ما باید از واسطه های چشم انداز استقبال کنیم. چشم انداز سند باید مبتنی بر شرایط آینده طراحی شود که بتوانیم سند را به افقی برسانیم که فرایندها به خوبی در آن مشخص شود.
عیوضی در پایان گفت: سوال ششم هم مربوط به این است که از منظر آینده پژوهی تحول و رهبری تحول در سند چه ویژگی هایی دارد؟ الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت بدون تحول در رهبری و عملکردها و رویه ها که در عرصه عملیاتی اتفاق می افتد، نمی تواند موفق باشد. باید در تحول تمام امکانات سخت افزاری و نرم افزاری را در نظر گرفت. تحول خصیصه ماهیتی الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت است.
نظر شما